Het eerste RFLL-seminar in Norrbotten

Ons eerste Regional Future Literacy Lab (RFLL) in Norrbotten bracht verschillende stemmen bijeen om te onderzoeken hoe plattelandsgemeenschappen effectiever kunnen samenwerken aan de groene transitie. Het hoofdthema van het seminar was “Nieuwe manieren van samenwerking in de groene transitie in het landelijke Norrbotten”. De workshop bestond uit drie afzonderlijke groepen met elk 12-15 deelnemers. Belangrijke duurzaamheidsvraagstukken werden onderzocht vanuit het perspectief van territoriaal kapitaal (economische, sociale, culturele en milieuactiva). Tegelijkertijd werd er ook nagedacht over de manier waarop gendergelijkheid in deze inspanningen kan worden geïntegreerd.

Ondernemers en hun netwerken in de groene transitie

Een van de centrale thema's van het lab was de rol van lokale ondernemers en bedrijfsnetwerken bij het bevorderen van de groene transitie. Deelnemers benadrukten het toenemende belang van vrouwennetwerken en andere samenwerkingsplatformen die innovatie en duurzaamheid in plattelandsbedrijfsecosystemen bevorderen.

Een belangrijk discussiepunt was de verschuiving naar duurzame bedrijfspraktijken, waarbij onder andere apparatuur wordt gedeeld, geleased en geleend in plaats van alleen op eigendom te focussen. Deze veranderende mentaliteit is ook terug te zien in de groei van tweedehandswinkels in steden als Boden en Luleå, wat wijst op een verandering in consumentengedrag en waarden.

Lokale initiatieven zoals de hondentrainingsvereniging werden genoemd als voorbeelden van hoe gemeenschapsinitiatieven duurzaamheid kunnen bevorderen en tegelijkertijd sociale banden en economische ontwikkeling kunnen versterken.

Doelstellingen voor bevolkingsgroei

Deelnemers aan de workshop waren sceptisch over de duurzaamheid van de bevolkingsgroei op lange termijn en de daadwerkelijke voordelen voor lokale gemeenschappen. Men maakte zich zorgen over de instroom van buitenlands kapitaal en grote ondernemingen waarvan de winsten vaak naar de regio vloeiden. De wens voor meer lokaal of op zijn minst nationaal eigenaarschap werd duidelijk gevoeld, hoewel anderen betoogden dat aanpassing aan de globalisering onvermijdelijk was.

In de discussie kwamen ook belangrijke kwesties op de arbeidsmarkt aan bod: de moeilijkheden bij het vinden van gekwalificeerde specialisten, vooral in de publieke sector, waar de salarissen vaak achterblijven bij die in het bedrijfsleven. Scholen in Kiruna hebben bijvoorbeeld moeite met het vinden van leraren vanwege de concurrentie van beter betaalde banen in de mijnbouwsector.

Bovendien benadrukt het laboratorium de noodzaak van eerlijke lonen voor buitenlandse werknemers, zodat iedereen die bijdraagt aan de groei van Norrbotten daar eerlijk van profiteert.

The site of the first RFLL workshop in Norrbotten

Aankondiging van de groene transitie in Norrbotten

In veel gemeenschappen is er nog steeds een gebrek aan duidelijke en transparante communicatie over de groene transitie. Deelnemers pleitten voor beter toegankelijke informatie om ervoor te zorgen dat iedereen, van jongeren tot senioren, de doelen en gevolgen van de veranderende duurzaamheidsagenda van de regio begrijpt.

Er werd gewezen op de belangrijke rol van het maatschappelijk middenveld in dit proces, maar toch zijn er op het platteland vaak te weinig activiteiten voor jongeren en middelen voor jonge gezinnen. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de kwaliteit van leven, maar heeft ook invloed op migratiebeslissingen en sociale cohesie. Hoewel initiatieven geleid door vrijwilligers prijzenswaardig zijn, vormen ze geen duurzame vervanging voor gestructureerde gemeenschapsondersteuning. De discussies gingen over de balans tussen maatschappelijke betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de overheid om levendige en inclusieve gemeenschappen te creëren.

Infrastructuur, onderwijs en burgerdialoog

Om zinvolle samenwerking te bevorderen, is infrastructuurontwikkeling cruciaal. De deelnemers benadrukten herhaaldelijk de noodzaak van betere vervoersverbindingen, met name per trein en bus, om plattelandsgebieden en stedelijke centra beter met elkaar te verbinden. Door de hoge bouwkosten en de terughoudendheid van banken om projecten in plattelandsgebieden te financieren, komt de ontwikkeling echter vaak stil te liggen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van stagnatie. Eén uitspraak vat het samen: we kunnen niet bouwen, het is te duur en niemand kan huren.

Ook werd het verbeteren van de toegang tot onderwijs genoemd als een sleutel tot het aantrekken van een meer diverse bevolking. Engelstalige scholen en kleuterscholen, vooral in plaatsen als Boden, kunnen ervoor zorgen dat internationale gezinnen zich meer welkom en geïntegreerd voelen.

Dialoog tussen gemeenten, burgers, bedrijven en het maatschappelijk middenveld is uitgegroeid tot een belangrijke strategie voor duurzame ontwikkeling. Een gedeeld begrip en een gecoördineerd actieplan zijn essentieel om doelen op elkaar af te stemmen, middelen toe te wijzen en vertrouwen op te bouwen in het proces.

Een oproep voor een alomvattende en urgente reactie

In alle groepen heerste een sterk gevoel van urgentie. Deelnemers benadrukten de noodzaak van een holistische benadering van duurzaamheid. Een wijk die sociale, economische en ecologische aspecten integreert en tegelijkertijd de bestaande identiteit van Norrbotten respecteert. In plaats van het wiel opnieuw uit te vinden, wil de gemeenschap een weloverwogen en alomvattende ontwikkeling stimuleren.

Er werd een gezamenlijke oproep gedaan om de banden binnen de gemeenschap te versterken, de ondersteuning voor verenigingen te verbeteren en de communicatie rondom de groene transitie te intensiveren. Door de stijgende huren, het krimpen van bedrijven en de groeiende sociale ongelijkheid bevindt de regio zich op een kruispunt, maar er zijn ook veel mogelijkheden voor positieve verandering. Het lab heeft een eerste stap gezet in de richting van een nieuw denkproces over hoe samenwerking in het landelijke Norrbotten eruit zou kunnen zien.