In detail van het derde RFLL-seminar in Norrbotten

In Norrbotten kwamen deelnemers onlangs bijeen voor het derde Regional Future Literacy Lab (RFLL). Daar hielpen ze de toekomst van de regio vorm te geven door de e-democratietool Pol.is te gebruiken om beleidsverklaringen op te stellen voor een breder publiek debat . Voortbouwend op inzichten uit eerdere sessies werden de deelnemers aangemoedigd om concept-beleidsverklaringen op belangrijke gebieden zoals huisvesting, openbaar vervoer, ruimtelijke ordening, energie, sociale zekerheid en cultuur te herzien en te verfijnen. Elke verklaring kon worden bekritiseerd en geherformuleerd om beter weer te geven wat er echt toe doet voor lokale gemeenschappen.

Wonen: verder dan de bouw, richting gemeenschap

“Het huisvestingsbeleid moet de ontwikkeling van eengezinswoningen en vakantiewoningen in landelijke gebieden in heel Norrbotten stimuleren”, in tegenstelling tot “Het huisvestingsbeleid moet grootschalige huisvestingsprojecten in stedelijke gebieden/hoofdsteden en kleine steden in Norrbotten stimuleren.”

Deze eerste uitspraken aan Pol.is spreken boekdelen over het belang van huisvesting, met name het bieden van betaalbare en leefbare woningen in het diverse landschap van Norrbotten. De discussies weerspiegelen de complexiteit die gepaard gaat met het bouwen van niet alleen meer woningen, maar ook betere gemeenschappen.

De voorstellen omvatten het stimuleren van gemeenten om grond te verwerven en sociaal verbonden buurten te ontwikkelen. Ook werden financiële mechanismen besproken, zoals het verplichten van banken om hypothecaire leningen in landelijke gebieden te ondersteunen of het toestaan dat de staat leninggaranties verstrekt in gebieden waar bouwprojecten momenteel riskant of onrendabel zijn.

De deelnemers bespraken vergunningsprocedures en kustbeschermingswetten en pleitten voor meer flexibiliteit in landelijke gebieden. Ze bespraken ook ideeën voor alternatieve eigendomsmodellen, betaalbare huurwoningen en pilotprojecten om nieuwe benaderingen te testen.

Het probleem van verlaten huizen kwam herhaaldelijk aan de orde. Er klonk luide roep om een inventarisatie en betrokkenheid van de gemeenschap bij de herbestemming van deze gebouwen. Vakantiehuizen vormden een ander twistpunt: sommigen zagen ze als een ontvolking van plattelandsgemeenschappen, anderen benadrukten hun economische rol. Voorstellen omvatten belastinghervormingen en een onderscheid tussen ingezetenen en niet-ingezetenen.

Openbaar vervoer: toegankelijkheid, efficiëntie en innovatie

Mobiliteit is cruciaal in landelijke gebieden. De deelnemers hadden uiteenlopende meningen over de verbetering van het openbaar vervoer in Norrbotten. Sommigen pleitten voor uitbreiding van de dienstverlening en een betere verbinding tussen platteland en stad, terwijl anderen pleitten voor efficiëntere, betrouwbaardere en flexibelere systemen en prioriteit gaven aan stedelijk vervoer.

Ideeën waren onder meer het creëren van meer haltes op het platteland, de introductie van snelbussen tussen belangrijke knooppunten en de invoering van één kaartjessysteem voor alle vervoerders. De deelnemers opperden ook dat het openbaar vervoer niet alleen woon-werkverkeer zou moeten ondersteunen, maar ook vrije tijd, boodschappen doen en het sociale leven – essentiële onderdelen van het dagelijks leven.

Scholen en gezondheid: verankering van diensten in de gemeenschap

Er was brede overeenstemming over het belang van lokale scholen en gezondheidszorg. Velen pleitten voor kleine scholen voor kinderen van alle leeftijden op het platteland en stelden zelfs voor om het bestaande model te veranderen en stadskinderen toe te staan om naar school te gaan op het platteland. Het verbeteren van de status van leraren werd ook gezien als belangrijk voor het aantrekken van talent. Er werd voorgesteld om de nadruk te leggen op didactische vaardigheden in plaats van alleen formele kwalificaties.

In de gezondheidszorg was gelijkheid een centraal thema: hoogwaardige zorg moet voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht de geografische locatie. Deelnemers erkenden de voordelen van telegeneeskunde, maar benadrukten de blijvende noodzaak van fysieke toegang tot zorg, bijvoorbeeld in kleine klinieken of verpleeghuizen.

Landgebruik en energie: op zoek naar een duurzame balans

Beleidsverklaringen over landgebruik en energie moedigen deelnemers vaak aan om binair denken ter discussie te stellen en in plaats daarvan nuances te overwegen. In plaats van bijvoorbeeld te kiezen tussen grootschalige en kleinschalige bosbouw, pleiten velen voor een evenwicht. Ze erkennen dat beide hun rol vervullen, maar dat kleinschalige activiteiten meer steun vereisen en grootschalige activiteiten strengere regelgeving vereisen om aanzienlijke milieuschade te voorkomen.

Datzelfde geldt voor de landbouw: deelnemers wilden financiële prikkels en beleidsondersteuning voor kleine producenten en een meer holistische benadering van de hele keten van productie tot consumptie, inclusief verwerking en lokaal gebruik (bijvoorbeeld voor verwarming).

Wat hernieuwbare energie betreft, steunden de meeste respondenten de energietransitie, maar uitten ze hun zorgen over de duurzaamheid van batterijen en de langetermijneffecten van sommige technologieën. Zo was er brede overeenstemming over de overgang naar hernieuwbare energie in de transportsector, maar bleef er scepsis bestaan over de duurzaamheid van batterijen voor elektrische voertuigen. De winning van hernieuwbare energie werd echter alleen acceptabel geacht onder Zweeds eigendom, met strenge milieuregels en met de actieve deelname van de lokale gemeenschap.

Windenergie heeft enkele van de meest heftige reacties opgeroepen. Velen vonden dat Norrbotten al meer dan voldoende bijdraagt aan de Zweedse energiebehoefte en dat nieuwe projecten beperkt, kleinschalig en zorgvuldig gepland moeten zijn.

Cultuur: behoud van identiteit en openheid

“Cultuur op het platteland moet bloeien door investeringen in theater, film en kunst” en “culturele centra zouden alleen in stedelijke gebieden gevestigd moeten zijn”.

Het culturele leven op het platteland werd omschreven als vitaal, maar ook bedreigd. Deelnemers benadrukten dat lokale tradities zoals gemeenschapstheater ( revyer ) vaak afhankelijk zijn van toegewijde vrijwilligers of eldsjälar , maar chronisch ondergefinancierd zijn. Hoewel sommigen vonden dat culturele activiteiten ook in grotere steden ondergefinancierd zijn, sprak de groep brede steun uit voor het waarborgen van de toegang tot cultuur in de hele regio. Zo was er een sterke wens om culturele initiatieven op het platteland te ondersteunen en uit te breiden, naast de erkenning dat interesse in kunst en cultuur vaak al op school begint.

“De toename van het aantal Engelstalige inwoners en multiculturele tradities zou moeten worden ondersteund”, in plaats van dat “plattelandsgemeenschappen de lokale Zweedse tradities zouden moeten behouden, niet multiculturele invloeden.”

Debatten over multiculturalisme en tradities brachten spanningen aan het licht. Hoewel er overeenstemming was over de noodzaak om buitenlandse werknemers te werven, hadden veel gemeenschappen moeite om migranten bij hun aankomst te ondersteunen. Redenen hiervoor waren onder meer het beperkte openbaar vervoer, het gebrek aan rijbewijzen en de sociale isolatie.

Geslachtsrollen

“Traditionele genderrollen zouden niet langer de plattelandssamenleving moeten domineren” vs. “Traditionele genderrollen zouden in plattelandsgebieden in stand moeten worden gehouden.”

De discussie over genderrollen was eveneens genuanceerd. Ondanks brede steun voor gelijkheid blijven traditionele normen zichtbaar in de publieke sfeer. Deelnemers stelden voor om beleid te herzien om zowel de wens tot verandering als de aanhoudende realiteit te weerspiegelen.

Kunstmatige intelligentie en digitalisering

“Het dagelijks leven in Norrbotten zou sterk beïnvloed moeten worden door kunstmatige intelligentie en digitalisering” vergeleken met “De uitbreiding van kunstmatige intelligentie en digitalisering zou beperkt moeten worden.”

Digitalisering en kunstmatige intelligentie werden gezien als potentieel, maar alleen als basisinfrastructuur zoals betrouwbaar internet beschikbaar is. In gebieden waar zelfs mobiele data beperkt is, suggereerden de deelnemers alternatieven zoals servicedesks met digitaal ondersteunend personeel.

De derde RFLL in Norrbotten onderstreepte het belang van publieke dialoog en directe betrokkenheid bij beleidsvoorstellen – niet alleen als mechanisme voor beleidsontwikkeling, maar ook als manier om diepere hoop, zorgen en compromissen aan de oppervlakte te brengen. Deelnemers gaven niet alleen feedback, maar stelden ook aannames ter discussie, uitten meningsverschillen en stelden ideeën voor op basis van de lokale realiteit. Zie hoe deze inspanningen resulteerden in de laatste RFLL in Norrbotten!