De Europese Unie begint aan een transformatieve reis naar een duurzame energietoekomst, geleid door de ambitieuze Europese Green Deal en het Just Transition Mechanism. Deze visie gaat niet alleen over het terugdringen van de CO2-uitstoot, maar ook over het garanderen van een rechtvaardige en inclusieve transitie waar iedereen baat bij heeft.
Mediaanalyse: pro- en anti-transitieverhalen De mediaanalyse van DUST werpt licht op een belangrijke uitdaging waarmee de Just Sustainability Transition (JST) wordt geconfronteerd: de opkomst van desinformatieverhalen die de publieke steun en politieke inspanningen in de casusregio van het project, Polen, ondermijnen , kan ondermijnen. Zweden, Duitsland en Nederland. Bekijk hieronder de hoogtepunten!
De rol van de media bij het vormgeven van perceptie
Zowel traditionele als sociale media spelen een belangrijke rol bij het verspreiden van verhalen. Aan de ene kant beïnvloeden traditionele media de publieke opinie via redactionele beslissingen en deskundig commentaar. Aan de andere kant versterken sociale media-algoritmen sensationele inhoud en bieden ze een bijzonder groot platform voor desinformatie.
Voor gemeenschappen die al met sociaal-economische uitdagingen worden geconfronteerd, zoals gemarginaliseerde of minst betrokken gemeenschappen (LEC's), is de impact bijzonder groot. De beperkte toegang tot andere soorten transitie-informatie maakt deze groepen bijzonder kwetsbaar voor door angst aangewakkerde desinformatie, wat leidt tot een grotere ontkoppeling van het politieke proces.
Anti-transitieverhalen: een belemmering voor vooruitgang
In traditionele en sociale media strijden concurrerende verhalen om dominantie. Helaas trekt desinformatie vaak de publieke aandacht door angst, onzekerheid en economische angst aan te wakkeren, waardoor het een krachtig instrument wordt voor degenen die zich tegen verandering verzetten. In regio's die afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen wordt JST soms gezien als een nulsomspel: de belofte van een duurzame toekomst lijkt ten koste te gaan van het levensonderhoud en de identiteit van de gemeenschap. Deze perceptie creëert een voedingsbodem voor desinformatie, die zich vaak sneller verspreidt en dieper resoneert dan pro-transitieboodschappen.
Belangrijke thema's in de anti-transitieverhalen zijn onder meer:
Economische stabiliteit in gevaar : In regio's die afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, wordt het JST door desinformatie afgeschilderd als een economische ramp, die wijdverbreid banenverlies, industriële ineenstorting en maatschappelijke achteruitgang voorspelt.
Zorgen over soevereiniteit : de transitie wordt afgeschilderd als een door de EU opgelegd programma dat geen voeling heeft met lokale behoeften en prioriteiten, vooral in landen als Bulgarije en Polen, waar het euroscepticisme groot is.
Wantrouwen jegens instellingen : Anti-JST-retoriek versterkt vaak het bestaande wantrouwen jegens regeringen en supranationale instanties en kadert de transitie in het voorrang geven aan brede milieudoelstellingen boven nationale belangen.
Verhalen ter ondersteuning van de transitie: een strijd om zichtbaarheid
Pro-JST-verhalen benadrukken daarentegen hoop en mogelijkheden:
Economische groei : Focus op het creëren van banen in hernieuwbare energie en andere groene industrieën.
Gezondheidsvoordelen : onder vermelding van verminderde vervuiling en verbeterde volksgezondheid.
Klimaatverantwoordelijkheid : een oproep tot actie om toekomstige generaties te beschermen.
Ondanks hun optimistische kijk worden deze verhalen geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen bij het verkrijgen van zichtbaarheid. Anti-transitieretoriek doet vaak een sterker beroep op emoties als angst en woede en overschaduwt argumenten voor de voordelen van veerkracht.
Het overbruggen van de kloof
Om desinformatie tegen te gaan en het vertrouwen van het publiek op te bouwen is een alomvattende aanpak essentieel:
Transparante communicatie : Beleidsmakers moeten de doelstellingen, voordelen en afwegingen van JST consistent en duidelijk communiceren.
Betrokkenheid bij de gemeenschap : Het betrekken van lokale gemeenschappen bij de besluitvorming zorgt ervoor dat het beleid inspeelt op hun individuele behoeften en zorgen, waardoor eigenaarschap en vertrouwen worden bevorderd.
Inclusieve verhalen : Benadruk de gedeelde voordelen van de transitie en bespreek tegelijkertijd legitiem scepticisme zoals economische diversificatie, verbeterde gezondheidszorg en sociale rechtvaardigheid om een overtuigend tegenwicht te bieden aan desinformatie.
Verantwoordelijkheid van de media : Bevorder verantwoorde berichtgeving en werk samen met sociale-mediaplatforms om de verspreiding van valse verhalen tegen te gaan.
Uiteindelijk benadrukt de mediaanalyse van DUST het belang van het aanpakken van desinformatiekwesties als een centraal onderdeel van JST. Lees hier het volledige rapport voor meer details!