RFLL gaat naar Polen: eerste seminar in Katowice!

Het eerste Regional Future Literacy Lab (RFLL) in Katowice bracht een dynamische en diverse groep deelnemers bijeen die een zinvolle dialoog wilden voeren over belangrijke uitdagingen op het gebied van duurzaamheid. Tijdens het seminar gingen de deelnemers uitgebreid in discussie over de voorgestelde transitiethema's en subthema's, waaronder het dynamische Katowice, vaardigheden en banen, infrastructuur, onderwijs, cultuur en sport, mijnbouwlocaties, gezondheidszorg en groen toerisme.

Velen vonden echter dat het overkoepelende thema ‘transitie’ te veel gericht was op de stad Katowice in plaats van op de gehele kolenregio, en dat de subthema’s te algemeen waren en los stonden van de specifieke problemen van hun gemeenschappen. In plaats daarvan benadrukten ze de noodzaak van transformatiethema's die zijn afgestemd op de specifieke behoeften en kansen van de regio. Zij benadrukten prioriteiten als onderwijs en omscholing en het versterken van de identiteit en de economie van de regio.

Onderwijs en omscholing

Een centraal thema was het belang van onderwijs en omscholing. De deelnemers benadrukten dat het ondersteunen van individuen – met name diegenen met ervaring in de kolen- en energiesector – bij het verwerven van nieuwe vaardigheden van cruciaal belang is om toegang tot duurzame werkgelegenheid te garanderen. Zij adviseerden om gespecialiseerde onderwijs- en transformatiecentra op te richten, de beroepsopleidingen voor mensen die van baan willen veranderen uit te breiden en meer samenwerking tussen universiteiten te bevorderen om het onderwijsaanbod aan te passen aan de behoeften van opkomende markten.

Versterking van de regionale identiteit en economische aantrekkingskracht

Een ander belangrijk thema was de noodzaak om de identiteit en de economische vitaliteit van de regio te versterken. De deelnemers benadrukten hoe belangrijk het is om Katowice aantrekkelijk te houden: niet alleen om nieuwe industrieën en investeringen aan te trekken, maar ook om hoogwaardige banen en leefbare gemeenschappen te creëren.

Naast de langetermijnstrategieën concentreerden de deelnemers zich op de directe lasten voor huishoudens, met name de stijgende kosten voor levensonderhoud en onderhoud. Deze alledaagse realiteiten werden gezien als een aparte, maar urgente categorie problemen. Zij wezen erop dat concurrerende energieprijzen zouden helpen om bedrijven naar de regio te trekken en dat sectoren met een sterke groei, zoals groene technologieën, logistiek, bouw en transport, als basis voor toekomstige diversificatie zouden moeten worden gebruikt.

Een sterke arbeidsethos, vooral onder oudere generaties, werd gezien als een cultureel bezit. Deelnemers pleitten voor het behoud van kennis en tradities. Tegelijkertijd zijn er zorgen geuit over de ongelijkheid tussen Katowice en omliggende steden, vooral op het platteland. Deze gebieden lijken minder te profiteren van regionale initiatieven. Deelnemers pleitten voor een eerlijkere verdeling van kansen en benadrukten hoe belangrijk het is om werknemers met uiteenlopende vaardigheden te verwelkomen op de veranderende arbeidsmarkt.

Belangrijke belanghebbenden en stemmen uit de gemeenschap

De deelnemers identificeerden een breed scala aan lokale actoren die kunnen bijdragen aan een rechtvaardige en inclusieve transitie. Onder hen bevonden zich vakbonden, maatschappelijke organisaties, jongeren, mijnwerkers en gepensioneerden. Niet-gouvernementele organisaties werden geprezen voor hun actieve rol bij het beschermen van publieke belangen, met name op het gebied van milieubescherming. Mijnwerkers werden beschreven als zeer toegewijd aan het bieden van een stabiele toekomst voor hun gezinnen, terwijl gepensioneerden het belang van een betrouwbaar pensioen en een waardig leven op hoge leeftijd benadrukten. Elke groep brengt een waardevol perspectief met zich mee dat kan worden meegenomen in de planning en uitvoering.

Politieke overwegingen en communicatiekloven

Om de beleidscontext te verduidelijken, gaven de uitgenodigde functionarissen een kort overzicht van de instrumenten voor een duurzame transitie, waaronder het Territoriaal Rechtvaardige Transitieplan voor het woiwodschap Silezië en de Europese Fondsen voor Silezië 2021-2027. Deze initiatieven zijn bedoeld om de regionale ontwikkeling en sociale duurzaamheid te ondersteunen. Toch uitten veel deelnemers hun verbazing en bezorgdheid dat zij voor het eerst over deze raamwerken leerden. Vóór het seminar hadden ze weinig tot geen kennis van de steun die de Europese Commissie verleent via het Just Transition Fund, of van de documenten waarin de uitvoering ervan wordt beschreven.

Deze aanzienlijke communicatiekloof tussen politici en publiek toont aan dat er dringend behoefte is aan transparantere, toegankelijke en doelgerichte public relations. Zonder deze initiatieven bestaat het risico dat zelfs goed gefinancierde en goedbedoelde initiatieven hun doelen niet zullen bereiken voor de mensen voor wie ze eigenlijk bedoeld zijn.

Een van de belangrijkste conclusies van de RFLL Workshop 1 in Katowice, die door de deelnemers werd benadrukt, is dat sociale, economische en culturele prioriteiten niet met elkaar concurreren, maar met elkaar verbonden zijn en als één holistische kwestie moeten worden beschouwd.